به گزارش خبرنگار مهر، متصرفان موقوفات اطراف میدان امام و کسبه برخی بازارهای متصل به میدان که ملک آنها موقوفی است، هرگاه صحبت تعمیر و مرمت می آید به خاطر اینکه هزینه ای ندهند پای میراثی و موقوفی بودن این بافت را وسط می کشند.
اجاره مغازه های موقوفی میدان امام، یک صدم قیمت واقعی
بهره برداران فراموش کرده اند که سالهاست این موقوفات را تصرف کرده اند و با پرداخت کرایه ای اندک که سرجمع کل چند صد باب آن تنها کرایه واقعی دو یا سه باب مغازه در میدان نقش جهان است، از این املاک پر در آمد و توریستی امرار معاش می کنند.
اکثر کارشناسان اوقاف و سازمان میراث براین باورند که درست است وجود نقص در قانون فعلا آنها را برنده این معامله نموده است ولی وجدان وانسانیت حکم می کند برای احیای حق موقوفات و یاری سازمان میراث برای تعمیر میدان و مسجد امام حداقل مبالغی را برای رضای خدا کمک کنند، چرا که پی مسجد نم کشیده و گنبد وسایر قسمت ها حال و روز خوبی ندارد و سازمان میراث می گوید برای تکمیل مرمت این بنای با ارزش تاریخی میلیاردها تومان بودجه نیاز است.
همچنین ،اگر موقوفات به سرقفلی نرفته بود وحق همه رقبات توسط مردم وسایر متصرفان داده می شد، نه تنها مسجد امام بلکه اکثر بناهای تاریخی دیگر مرمت و احیا می شد.
وقتی موقوفات درآمد دارند چرا میراث هزینه کند؟
سال گذشته اسفندیار حیدری پور رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی استان اصفهان در کارگروه میراث استان گفت :میراث تمام اهتمام خود را برای مرمت مسجد امام به کار گرفته ولی بضاعت این اداره اجازه ورود به برخی مرمت های هنگفت را نمی دهد.
وی با بیان اینکه اساتید مرمت گنبد کشور فوت شدند و این هنر به اعماق خاک رفته، تصریح کرده بود: اکنون ایتالیایی ها برای تعمیر تنها 2 ترک گنبد چند صد میلیون اجرت خواسته اند.
سرقفلی ها و قانون کسب و پیشه عامل نابودی موقوفات
سرپرست اداره اوقاف وامورخیریه شهرستان اصفهان گفت: سرقفلی هایی ناچیز و ناعادلانه و قانون کسب و پیشه دو عامل عدم ثمر بخشی و تحقق درآمد و نیات موقوفات اطراف میدان نقش جهان است.
حجت الاسلام رضا صادقی افزود : متاسفانه رقبات این سه موقوفه قبل از انقلاب به سرقفلی سپرده شده و اکنون متصرفان مدارک محکمه پسندی دارند و مبالغی داده اند که ادعا می کنند آن زمان در مرمت یا توسعه این اماکن مصرف شده است.
وی تصریح کرد: موقوفات موجود در حریم میدان امام (نقش جهان )اصفهان مربوط به سه وقف نامه، صارمیه (صارم الدوله)، وقف نامه شاه عباس (مسجد امام )و وقف نامه مسجد شیخ لطف الله می شود که هر کدام شرایط ، اهداف وبرنامه موقوفی جداگانه ای دارد.
وی در تشریح این موقوفات بیان داشت : موقوفه صارم الدوله تا کنون غیر متصرفی درباره آن عمل می شده، یعنی اوقاف تنها بر آن نظارت داشته و مسائل اجرایی و تولیت آن با استاندار وقت است و مسائل آن در فرمانداری در دفتری موسوم به دفتر موقوفات صارمیه اداره می شود.
صادقی با بیان اینکه، هدف و نیات ذکر شده در موقوفه صارمیه، ساخت مدارس و کمک به امر آموزش و ترویج فرهنگ اسلامی است، اظهار داشت : مسائل عمرانی موقوفاتی که به عنوان میراث شناخته می شود با سازمان میراث فرهنگی و مسائل فرهنگی و مدیریتی آن باید با اداره اوقاف باشد.
وی خاطر نشان کرد: مسجد امام، علی رغم داشتن رقبات و در آمد، به دلیل همین به سرقفلی رفتن ها وچند مدیریتی بودن دارای مشکلاتی از قبیل عدم مرمت ونم کشیدگی دیوارها شده است.
سرپرست اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان اصفهان یادآور شد: متاسفانه قانون حق کسب و پیشه بدون در نظر گرفتن حقوق مقدس موقوفات بعد از انقلاب در مجلس تصویب و در سال 76 نیز دوباره اصلاح و تائید مجدد شد که در آن حقوقی برای این افراد تعریف شده که دست اوقاف را در گرفتن اجاره حقیقی این املاک می بندد و به ایشان اجازه می دهد در این مراکز کسب بمانند.
صادقی، تغییرات اداره موقوفات، قبل و بعد از انقلاب را سبب آن دانست که این متصرفات بر خلاف وقف نامه ها (که اجاره ها را نهایتا سه ساله تعریف کرده است) در دست این متصرفان باقی بماند.
وی ادامه داد: مال التجاره ها و اجاره این رقبات در سرقفلی ها بسیار پائین تر از عرف است که اداره اوقاف سعی کرده سالی از 30 درصد تا 100 درصد طبق عرف و تورم آنها را بالا ببرد تا این افزایش در آینده سبب رسیدن به قیمت های اجاره قانونی و به روز شود.
وی در پایان گفت: چهار سال است در اوقاف شهرستان اصفهان هستم و اجازه نداده ام حتی یک مورد سرقفلی منعقد شود و تمام قراردادها با تعیین مزایده و آگهی در روزنامه با تشریفات عادلانه بسته می شود.
مشکل چند مدیریتی و عدم تعامل میراث و اوقاف
مدیر کل اوقاف و امور خیریه استان اصفهان نیز درباره مسجد امام گفت: سازمان میراث اکنون در مسجد بلیط می فروشد ولی مراقب مسائلی مثل حجاب نیست و مرمت مسجد نیز که برعهده این نهاد است مشکلات فراوانی دارد.
حجت الاسلام حسین اژدری تصریح کرد: مسجد امام موقوفه است و تنها چون میراث ثبت شده نیز هست، مسائل عمرانی ومرمت آن باید با سازمان میراث باشد ولی مسائل فرهنگی و مدیریتی باید به دست اوقاف اداره شود.
وی یاد آور شد: متاسفانه در برخی مباحث موقوفات خلط مبحث بوجود آمده ومیراث کلید دار برخی موقوفات شده است.
مدیر کل اوقاف و امور خیریه استان، همچنین با گلایه ازاینکه در مباحث ثبت ملی و جهانی برخی موقوفات ،سازمان میراث فرهنگی هیچ تعاملی با اوقاف ندارد و بدون مشورت و خودسرانه اقدام می کند، گفت:حتی برای جشن ملی ثبت مسجد جامع مسئولین اوقاف که مدیر و متولی اصلی هستند توسط میراث دعوت نشدند.
پرداخت تنها24 تا35 هزار تومان در حق اجاره 1تا3 میلیونی
مدیر اموراوقافی اداره اوقاف شهرستان اصفهان اظهار داشت : متصرفان موقوفات محور میدان امام ، برای مغازه های بزرگ و کارگاههای پشتی و بالا خانه ها تنها بین 24تا35 هزار تومان می پردازند در حالی که اجاره واقعی این املاک بنا بر استعلام از اتحادیه مشاورین املاک از 10 میلیون رهن و1.5میلیون اجاره تا 30 میلیون و 3میلیون در قیاس عادلانه بازار برابری می کند .
حسین صفری اضافه کرد: نیت صارم الدوله از موقوفات تامین مخارج مدرسه و باغ و عمارت موقوفی است که در خیابان جهاد واقع است و متاسفانه اکنون به جز مدرسه دهخدا که در تصرف آموزش وپرورش است در آن مکان چیزی باقی نیست.
وی افزود: چون خرج این مدرسه را آموزش پرورش می دهد و در وقف نامه هم نظارت برعهده اداره فرهنگ (آموزش) وقت نهاده شده ، اکنون در آمد رقبات اطراف میدان امام و... این موقوفه توسط متولی (استاندار) به ساخت مدرسه و فعالیت آموزشی اختصاص می یابد که تا کنون چند مدرسه ساخته و افتتاح شده است.
صفری در تشریح حدود و نیات این موقوفات ابراز داشت: مغازه های ضلع جنوبی میدان که در حدود صد باب است به موقوفه صارم الدوله مربوط می شود.
وی ادامه داد: موقوفات صارم الدوله بیش از 470 رقبه و موقوفه مسجد شیخ لطف الله 10 رقبه و مسجد امام دارای وقف نامه ای با 320 رقبه است که این رقبات موقوفی اطراف میدان شامل مغازه تجاری ،منزل مسکونی ،گاراژو املاک زراعی و...می شود.
وی تصریح کرد : بخشی از این موقوفه از سه راه آب و برق در نزدیکی زندان دستگرد شروع شده و تا خیابان حکیم نظامی ادامه می یابد که حریم قنات محمودیه را در بر می گیرد.
سرقفلی مغازه های میدان امام و اجاره بیش از سه سال خلاف نیت موقوفه
این کارشناس امور اوقافی اظهار داشت : بخشی از رقبات مسجد امام نیز سرای قلندرها ،بازار جارچی و بازار زرگرها را در بر می گیرد که عمده این دکان ها هم موقوفه و البته دارای سرقفلی و کرایه اندک است .
وی با اشاره به اینکه موقوفه شاه عباس دارای 300 رقبه است، که شامل دکان ها ، مزارع ، منازل ، قنات و...است ، اظهار داشت: در این موقوفه آمده است این رقبه ها نباید به پهلوان، افراد عیاش و زورگو و نیز افرادی که بیم تصرف عدوانی می رود اجاره داده شود و تنها یک مستاجر سه سال می تواند در یک رقبه بماند.
صفری اذعان داشت : اکنون بسیاری از متصرفان رقبات چند صد گانه این سه موقوفه موجود در اطراف میدان امام،از دادن حق خودداری می کنند .
وی ادامه داد: عملا اصل وقف نامه های بسیار دقیق این موقوفات، زیر سئوال رفته، چرا که کوچکترین مخارج و مسائل مدیریتی آنها را طوری منظم به رشته تحریر در آورده که از مطالعه آن انسان انگشت حیرت به دهان می گیرد.
همچنین، شاه عباس در این وقف نامه تعدی از سنت وقف را به مثال جنگ با خدا و کسب در آمد نا حق از این موقوفه را حرام چون گوشت خوک و مردار دانسته است.
در این موقوفه حتی چگونگی تامین جاروی فراشی مسجد و تعویض مشک آب و اجرت موذن و مکبر و روضه خوان و مشعل گردان مشخص شده، پس چرا اکنون این مسجد و سایر موقوفات با تعدی برخی افراد و بی قانونی برخی نهادها باید به روزگاری دچار شود که هزینه نگهبان و خادم آن موجود نباشد وتامین نشود.
........................................................
گزارش: مهدی رفائی
نظر شما