تضعیف خط مقدم نظام سلامت/انتظار ۱۲ ساله پرستاران

به گزارش خبرنگار مهر، نیروهای پرستاری همواره بیشترین حضور و مشارکت را در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی بر عهده دارند و شاید بیشترین جایی که می شود پرستاران را در حال خدمت دید، بیمارستان است. حضور شبانه روزی پرستاران در بیمارستان ها و مراکز درمانی و ارائه خدمات مراقبتی به بیماران، حکایت از این واقعیت دارد که نمی توان نقش نیروهای پرستاری در نظام سلامت را نادیده گرفت و یا اینکه نسبت به آن بی اعتنا بود. زیرا، تضعیف خدمات پرستاری، باعث خواهد شد مردم و بیماران آسیب ببینند. 

سرنوشت قوانین پرستاری

در طول سال های گذشته ، دو قانون ارتقای بهره وری نیروهای بالینی نظام سلامت و قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری، در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده که مورد اول با کم و کاستی هایی که دارد، در حال اجراست. اما، قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری، به رغم گذشت ۱۲ سال از تصویب آن، در صندوقچه دولت بایگانی شده است. این در حالی است که طرح های زیادی در این سال ها در حوزه سلامت اجرا شده است که شاید برخی از آنها کارشناسی شده نبوده و اصلا ضرورتی برای اجرا نداشته اند. با این حال، جامعه پرستاری کشور، ۱۲ سال است که هر سال در فصل بودجه چشم انتظار نگاه تصمیم گیران برای اجرایی شدن این قانون هستند.

محمد شریفی مقدم دبیرکل خانه پرستار، به خبرنگار مهر، می گوید: عدم شفافیت لازم در پرداخت‌های نظام سلامت و همچنین عدم پاسخگویی در خصوص نحوه پرداخت‌ها، ناشی از ساختار پوسیده مدیریتی و حاکمیت تفکر پزشک‌سالاری در وزارت بهداشت است.

وی با عنوان این مطلب که بیشترین خدمات مراقبتی را پرستاران ارائه می‌دهند، می افزاید: متاسفانه شاخص‌های پرستاری به خصوص در بحث نیروی انسانی در ایران در حد کشورهای عقب‌افتاده است و همین مسئله باعث می‌شود مردم به شدت آسیب ببینند.

شریفی مقدم با بیان اینکه نیروی پرستاری در ایران با یک چهارم استاندارد پرستاری در دنیا، مشغول ارائه خدمات به مردم است، می گوید: قطعاً در چنین شرایطی نمی‌توان خدمات با کیفیت پرستاری به مردم ارائه داد.

دبیرکل خانه پرستار، می افزاید: درحالی‌که می‌توان با جذب ۲۰ هزار نیروی پرستاری که شاید ۱۰۰۰ میلیارد تومان بیشتر بودجه نخواهد، شاهد دگرگونی در ارائه خدمات پرستاری به مردم باشیم.

شریفی‌مقدم، معتقد است: می‌توان با ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ میلیارد تومان بودجه، قانون تعرفه‌گذاری پرستاری را که از سال ۸۶ بر زمین مانده است، اجرا کرد.

ایجاد معاونت پرستاری 

ایجاد معاونت پرستاری در وزارت بهداشت، یکی از خواسته ها و آرزوهای جامعه پرستاری کشور بود که سرانجام در آخرین ماه های عمر دولت دهم به بار نشست. اما انتصاب معاون پرستاری هم نتوانست خواسته ها و انتظارات معقول و به حق پرستاران را برآورده سازد. بطوریکه شاهد کشمکش بدنه پرستاری با وزارت بهداشت، در این سال ها بوده ایم. نقطه اوج اختلافات بدنه پرستاری با وزارت بهداشت، به موضوع پرداختی ها و عدم جذب نیرو باز می گردد. جایی که محل بیشترین گلایه و اعتراض پرستاران است.

بدنه پرستاری معتقد است که به رغم خدماتی که به بیماران ارائه می دهند، اما در پرداختی ها، عدالت رعایت نمی شود و پول خدمات آنها به جیب دیگر گروه های درمانی می رود. در همین حال، کمبود شدید نیروی پرستاری، آسیب هایی را متوجه پرستاران نموده است. اضافه کاری های اجباری، شیفت های متعدد و...، از جمله مشکلات این سال ها و این روزهای پرستاران کشور بوده و هست. آنطور که بررسی ها و مطالعات نشان داده است، اغلب پرستاران بعد از چند سال کار، دچار انواع مشکلات جسمی و روحی می شوند. در همین حال، طیف پرستاران زن، بیشتر از آقایان با این مشکلات دست و پنجه نرم می کنند. 

تبعیض در پرداختی های نظام سلامت

یکی دیگر از گلایه ها و انتقادات جامعه پرستاری به متولیان نظام سلامت، تبعیض در پرداختی هایی است که باعث شده انگیزه خدمت پرستاران کم رنگ شود.

جامعه پرستاری  بر این عقیده است که پرداختی ها در نظام سلامت کشور عادلانه و همین مسئله آنها را آزار می دهد.

اصغر دالوندی رئیس کل سازمان نظام پرستاری، با اشاره به شیفت های متعدد پرستاران، می گوید: اضافه‌کاری اجباری بر اساس ماده ۶۱ قانون کار که نزدیک به ۲۵ هزار پرستار (شرکتی، قراردادی و پیمانی) دانشگاه‌ها و ۱۰ هزار پرستار بخش خصوصی را در برمی‌گیرد، جرم است و باید طبق قانون ضرایب آن با رضایت همکاران لحاظ شود.

با توجه تغییرات جمعیتی کشور و افزایش امید به زندگی در کشور، افزایش بیماری‌های مزمن، افزایش جمعیت سالمندی، افزایش جمعیت جوان و رفتارهای پر ریسک و تصادفات جاده‌ای و...، کشور به شدت نیاز به توسعه نقش پرستاران در عرصه‌های مختلف و معماری مجدد نظام سلامت دارد. این حالی است که وضعیت نیروی پرستاری در ایران پایین تر از کشورهایی همچون کنیا و عراق است.