تشنگی زیادی برای آموزش زبان فارسی در جهان وجود دارد

به گزارش خبرگزاری مهر، ششمین گردهمایی مؤسسه‌های فعال در آموزش زبان فارسی در جهان صبح امروز دوشنبه ۷ بهمن‌ در حسینیه الزهرای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد.

ششمین گردهمایی مؤسسه‌های فعال در آموزش زبان فارسی در جهان، با حضور بیش از ۳۰ دستگاه مرتبط و فعال در امر آموزش زبان فارسی با هدف شناسایی نقاط ضعف و قوت و هم‌افزایی این دستگاه‌ها امروز به همت بنیاد سعدی و به میزبانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در حسینیه الزهرا(س) این سازمان در حال برگزاری است.

در این گردهمایی، چهار نشست تخصصی با موضوعات «نقش و جایگاه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در آموزش و گسترش زبان فارسی»، «آموزش مجازی زبان فارسی (دستاوردها و چالش‌های پیش رو)»، «راهکارهای جذب فارسی‌آموزان و تقویت کرسی‌های زبان و ادبیات فارسی» و «استانداردسازی آموزش و آزمون‌سازی زبان فارسی (آمفا، داتفا و تی تی سی)» برگزار می‌شود. همچنین در حاشیه این گردهمایی یک روزه، نمایشگاهی با محوریت معرفی محصولات مؤسسه‌های فعال در آموزش زبان و ادبیات فارسی در جهان برپا شد.

ابوذر ابراهیمی‌ترکمان رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سخنرانی خود در این‌گردهمایی به جدال بین «داشتن» و «شدن» اشاره کرد و گفت: تصور می‌کنم در حوزه اقتصاد و سیاست اساس چیزی که اقتصاد دانان و سیاست ‌دانان دنبال می‌کنند، موضوع داشتن است. در اقتصاد هدف غایی داشتن ثروت است و در سیاست داشتن قدرت.

هدف غایی در فرهنگ، شدن و بودن است

وی افزود: در حوزه فرهنگ، هدف غایی شدن است نه داشتن. یعنی ما به دنبال این هستیم که در حوزه فرهنگ، بیش از داشتن توجه به شدن و بودن است. چه بسا که این مهم در آموزه‌های دینی و فرهنگی به همین صورت است زیرا آنچه دین از بشر انتظار دارد، شدن است. هوشیار شدن؛ عادل شدن؛ پرهیزگار شدن؛ دوستدار بشریت شدن؛ صالح شدن و شدن‌های دیگر.

این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه با اشاره به تاثیرپذیری فرهنگ ایران از آموزه‌های دینی گفت: علمای ما در گذشته، دنبال شدن بودند اما فضای کنونی جهان به‌سمت داشتن رفته و این امر در آن غلبه پیدا کرده است. در حوزه زبان فارسی واقعا دنبال بودن هستیم زیرا فرهنگ ما متأثر از آموزه‌های دینی، حکمت‌های ادیبان و عرفان است.

ابراهیمی ترکمان همچنین به بررسی مقایسه‌ای «زبان فارسی» در کتاب مقالات شمس پرداخت و گفت: شمس که استاد مولاناست، در این اثر می‌گوید زبان فارسی برای بیان مافی‌الضمیر قابل مقایسه با دیگر زبان‌ها نیست. مهمترین نکته آن این است که زبان فارسی دارای قابلیت‌هایی است که شمس و همینطور، حافظ و سعدی و بزرگان دیگر از شبه قاره این ویژگی‌ را درک کردند و در حکمت‌های فراوانی ساری و جاری ساختند.

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در ادامه به سابقه طولانی یادگیری زبان فارسی به‌دلیل علاقه‌مندی به آن در جهان، اشاره کرد و گفت: پیش از این‌که توجه ما به موضوع آموزش زبان فارسی جلب شود، افرادی در سراسر دنیا به آن علاقه‌مند شده و یادگیری آن را آغاز کرده‌اند. دلیل این علاقه‌مندی و مطالبه ذاتی برای آموزش زبان فارسی، وجود مفاخر بزرگ در آن، خوش‌آهنگی زبان و دربرگیری آموزه‌های ایرانی ـ اسلامی است. بسیاری آثار کهن فرهنگ‌های مختلف به زبان فارسی نوشته شده‌اند که اگر اهالی آن کشورها زبان فارسی را ندانند نمی‌توانند با میراث گذشته خود ارتباط بگیرند.

وی به اهمیت فراگیری زبان فارسی در خارج از کشور اشاره کرد و گفت: تشنگی زیادی برای آموزش زبان فارسی در جهان وجود دارد و دلیل آن خوش‌آهنگی، وجود مفاخر بزرگی که به آن شعر گفته‌اند و آموزه‌های ایرانی و اسلامی در آن است. در همین‌زمینه بنیاد سعدی، بر اساس اهداف، سیاست‌ها و راهبردهای حاکم بر روابط فرهنگی بین‌المللی ایران، وظیفه انجام فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی در حوزه زبان فارسی در خارج از کشور را به عهده دارد.

ابراهیمی ترکمان در ادامه به مشکلات آموزش زبان فارسی در جهان اشاره کرد و گفت: اول اینکه خود نهادهای متولی باید به وفاق جمعی در شیوه، ابزار و سیاست تدریس برسند؛ زیرا تشتتی میان این نهادها هست که مانع گسترش زبان فارسی می‌شود.

ضرورت تجربه‌نگاری در زبان فارسی 

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در بخش دیگری از سخنانش در این‌نشست، بر ضرورت تجربه‌نگاری در زبان فارسی و انتقال آن به آیندگان تأکید کرد و گفت: مشکل دیگر نبود تجربه‌نگاری‌ها در زمینه آموزش زبان فارسی است. آموزگاران زبان‌های دیگر معمولا تجربه‌های خود را مکتوب می‌کنند که برای پیشرفت آموزش زبان بسیار مهم است و اگر مثلا منبعی خوب نیست مربیان می‌توانند از آن منبع دیگر استفاده نکنند. در سال‌های گذشته، تعداد بسیاری از اساتید بومی زبان فارسی که اکنون در اختیار بنیاد سعدی هستند، از سوی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و رایزنان فرهنگی ایران در خارج از کشور شیوه‌های تدریس و آموزش زبان فارسی را آموختند و امروز در اختیار بنیاد سعدی قرار گرفتند.

وی افزود: در یک‌دوره زمانی برای اینکه الفبا تدریس کنیم، باید استاد از جمهوری اسلامی ایران اعزام می‌کردیم، اما در حال حاضر در بسیاری از کشورها با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، بنیاد سعدی و وزارت علوم در کشورهای دیگر استاد بومی در حوزه زبان فارسی وجود دارد.

مشکلات آموزش زبان فارسی؛ از تشتت بین دستگاه‌ها تا تعطیلی کرسی‌ها در خارج

ابراهیمی ترکمان همچنین با اشاره به مشکلات مسیر گسترش آموزش زبان فارسی در خارج از کشور، گفت: ما برای این که بتوانیم زبان فارسی را در خارج از کشور پیش ببریم و گسترش دهیم، باید دو شیوه رفع و دفع را در نظر بگیریم. رفع مشکلاتی که امروز وجود دارد را از سر راه زبان فارسی برداریم. باید تلاش کنیم کتاب‌های جدیدی که تآلیف کردیم، جایگزین کتاب‌های قدیمی کنیم و کاربری فراوانی داشته باشیم و از شیوه از راه دور، صوتی و تصویری بهره گیریم و از ظرفیت‌های آموزشگاه‌های خارج از کشور برای آموزش زبان فارسی استفاده کنیم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان سخنانش، مشکل دیگر را کاهش ارتباط با کرسی‌های زبان فارسی دانست و گفت: برخی کرسی‌های زبان فارسی در جهان به دلیل مشکلات ارزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از درجه ۱ به درجه ۲ تنزل یافته و در بعضی مراکز تعطیل شد‎ه‌اند؛ همچنین وزارت آموزش و پرورش بعضی مدارس خازج از کشور را به دلیل همین تنگناهای بودجه‌ای تعطیل کرده‌اند یا با حداقل ظرفیت کار می‌کنند.