خبرگزاری مهر، گروه استانها- اعظم محبی: گلستان از مواهب پرشماری مانند مرتع، دریا، کوهستان و جنگل برخوردار است که هر یک به فراخور ماهیت طبیعی آثار و ثمرات پرشماری را برای این استان در پی دارد.
حدود نیم میلیون هکتار جنگل پهن برگ و سوزنی برگ در گلستان علاوه بر مزایایی همچون تثبیت خاک، جلوگیری از سیلاب و فرسایش خاک، تلطیف هوا و غیره محاسن بسیاری دیگری هم دارد که از آن جمله می‌توان به استفاده از میوه‌ها و محصولات جنگلی اشاره کرد.
اما در سالیان اخیر به دلایل مختلف شاهد هجمه به منابع جنگلی از جمله چلم، خزه، خاک، پامچال، و میوه‌ها مانند تمشک، آلو، کندس، ولیک و غیره هستیم که این محصولات برای استمرار چرخه اکوسیستم نیاز بوده و باید در عرصه جنگلی باقی بماند.
یکی از منابعی که مورد دست اندازی و غارت قرار گرفته «بذر بلوط» است که توسط سودجویان به صورت غیرقانونی از سطح جنگل و روی درختان جمع آوری و به فروش می‌رسد.
کشف محموله ۲ تنی بذر بلوط در گالیکش
در آخرین نمونه کشف شده بذر بلوط در گلستان می‌توان به کشف یک محموله در گالیکش اشاره کرد. طبق گفته رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان گالیکش این محموله که توسط یک خودروی نیسان حمل می‌شد با تلاش نیروهای یگان حفاظتی منابع طبیعی شهرستان کشف و ضبط شد.
ساسان فرامرزی مقدار این محموله را بیش از دو تن اعلام کرد و افزود: در همین رابطه یک نفر که قصد خرید و فروش داشته دستگیر و با تشکیل پرونده تحویل مقامات قضائی شد.
فرامرزی جریمه هر کیلوگرم بذر بلوط را ۱۰۰ هزار تومان اعلام کرد و گفت: بذرهای به دست آمده برای بقای زیست در مناطق جنگلی باز خواهد گشت و یا در سردخانه برای تحویل به گلخانه نگهداری خواهد شد.
بذر بلوط غارت شده را کیلویی چهار هزار تومان می‌فروشند برداشت بی‌رویه بلوط در جنگل‌های گلستان موجب کاهش زادآوری طبیعی و تکثیر این گونه‌های با ارزش می‌شود؛ موضوعی که در صورت استمرار می‌تواند آینده این درختان را به مخاطره بیندازد.
بلوط غارت شده یا برای تغذیه دام مصرف شده و یا برای ساخت اشیای زینتی و یا در گل فروشی‌ها عرضه می‌شود.
طبق گفته کارشناسان بذر بلوط و یا سایر میوه‌های جنگلی نقش محوری در هرم غذایی جانورانی مانند گراز، شوکا، خرس، سنجاب و راسو دارد و استمرار دست اندازی به این محصولات جنگلی علاوه بر تخریب رویشگاهی جنگل، زیست بوم و زیستگاه‌های حیات وحش را از بین می‌برد.
هرچند قرقبانان و جنگلبانان گلستان در عرصه‌های طبیعی نظارت لازم را بر این مسأله دارند اما با توجه به گستردگی مناطق تحت مدیریت و کمبود امکانات امکان پایش ها مناطق نیست.
تخریب رویشگاه‌های جنگلی
یک کارشناس جنگلداری در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: درخت بلوط از گیاهان گلدار دولپه‌ای به شمار می‌رود که نسبت به آفات و همچنین بیماری‌ها مقاوم است و آفات و بیماری جدی این گیاه را تهدید نمی‌کند.
مراد شاهینی افزود: عمر گونه‌های مختلف درخت بلوط تا ۸۰۰ سال هم می‌رسد و این موضوع سبب می‌شود که کاشت این درخت در گسترش پوشش گیاهی رویشگاه‌های محیط زیست نقش مهمی ایفا کند.
وی ادامه داد: بسیاری از میوه‌های درخت بلوط را سنجاب‌ها برای ذخیره‌سازی فصل زمستان برداشت و برای آذوقه در دل زمین دفن می‌کنند که بیش از ۸۰ درصد آن را فراموش می‌کنند در نتیجه این میوه پس از گذشت مدتی در فصل بهار جوانه می‌زند و شروع به رشد می‌کند.
شاهینی با اشاره به دست اندازی های اخیر به این میوه جنگلی، بیان کرد: جمع آوری و خروج بذر بلوط سبب ابترماندن رویه تکثیر طبیعی این درخت شده و خطر جدی برای حیات بلوط‌ها به دنبال دارد.
این کارشناس جنگلداری با اشاره به خواص دارویی و درمانی بلوط، گفت: میوه بلوط سرشار از ماده تاتن است که از این میوه در برخی کشورها و مناطق برای درمان ورم معده و تقویت مخاط آن استفاده می‌شود.
بذر باید در عرصه جنگلی باقی بماند
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان هم در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: بذر درختان جنگلی برای تجدید حیات آنها لازم است و جنگل‌هایی که بذرریزی دارند باید آن بذر در حریم درختان باقی مانده و رشد و نمو داشته باشد.
حمید سلامتی افزود: زمانی که مردم میوه بلوط را جمع‌آوری می‌کنند تراکم در واحد هکتار پایین آمده و آینده آن نوع گیاه برای تجدید حیات به مخاطره می‌افتد.
وی توضیح داد: فزونی بذرها در همه سال‌ها یکسان نیست و طبیعی است که برخی از سال‌ها کمتر از سال‌های دیگر بذر توسط درختان تولید شود لذا تراکم بذر دلیل بر خارج کردن آن از عرصه‌های جنگلی نیست و باید بلوط پای درختان و حریم جنگل باقی بمانند و به زادآوری در سال‌های بعد کمک کنند.
سلامتی ادامه داد: در سال‌های اخیر به دلایلی همچون گران شدن علوفه و نهاده‌های دامی هجمه به جنگل‌ها برای برداشت این بذرها و استفاده دام مخصوصاً در نواحی شرقی استان افزایش یافته و این امر، کار را بر ما سخت کرده است.
وی اضافه کرد: درخت بلوط در همه عرصه‌های جنگلی استان یافت شده اما در شرق استان به دلیل خشکی، تیپ غالب عرصه‌ها بلوط است.
فروش میوه بلوط گلستان به استان مجاور
سلامتی با اشاره به برداشت بی رویه میوه بلوط از جنگل توسط برخی سودجویان، گفت: مشاهده شده که بلوط جمع آوری شده به قیمت کیلویی چهار الی پنج هزار تومان به مردم استان و حتی استان‌های مجاور هم فروخته می‌شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان افزود: در روزهای گذشته یک محموله دو هزار و ۱۰۰ کیلوگرمی بذر بلوط قاچاق در محدوده گالیکش کشف و ضبط و همچنین یک فقره قاچاق ۵۰۰ کیلوگرمی توسط مأموران منابع طبیعی در رامیان کشف شد.
طبق گفته وی در سایر شهرها از جمله علی آبادکتول، آزادشهر و مینودشت هم محموله‌های کوچک‌تر کشف شده که به عرصه‌های جنگلی برگردانده شده است.
سلامتی تأکید کرد: بذور در طبیعت حق و سهم حیوانات و اکوسیستم بوده و خروج آنها به این چرخه زیستی آسیب می‌زند.
وی با بیان اینکه در صورت کشف این محموله‌ها به عنوان بار قاچاق با متخلفان برخورد می‌کنیم، گفت: ۳۰۰ نیرو جنگلبان و قرقبان در عرصه‌های و منابع طبیعی کار رصد و پایش را انجام داده و از تخلفاتی همچون قطع درختان، قاچاق چلم، قارچ و خاک و غیره جلوگیری می‌کنند.
سلامتی با بیان اینکه بلوط واریته های مختلفی دارد و در شرق استان نوع غالب بلندمازو است، تصریح کرد: بذرهای ضبط شده علی رغم احتمال افت در جوانه زنی به طبیعت برگردانده می‌شود
به گزارش خبرنگار مهر، رویشگاه‌های جنگلی گلستان علاوه بر تهدیداتی مانند تخریب رویشگاه‌ها و تغییر کاربری، قاچاق چوب و تولید زغال، چرای غیرمجاز دام و برداشت مصالح رودخانه با دستبرد به بذر درختانی از جمله بلوط روبرو بوده که باید با حراست بیشتر از این منابع، این امانت الهی را به دست نسل‌های آتی برسانیم؛ هرگونه سهل انگاری و تساهل در برخورد با سودجویان حیات جنگل‌های هیرکانی به عنوان میراث جهانی گلستان را به مخاطره خواهند انداخت.
نظر شما