به گزارش خبرنگار مهر، بازار سرپوشیده تبریز با مساحتی بالغ بر یک کیلومتر مربع، وسیع‌ترین مجموعه به‌هم‌پیوسته آجری در دنیاست که ۵۵۰۰ حجره، ۲۰ راسته، ۲۵ تیمچه و ۳۵ سرا، مدرسه، حمام، مسجد و کاروان‌سرا دارد. این بازار که از جاهای دیدنی تبریز برای گردشگران داخلی و خارجی محسوب می‌شود، در سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت و در سال ۱۳۸۹ به‌عنوان بخشی از شاه‌راه ابریشم و بزرگترین سازه مسقف جهان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
بازار تبریز در مسیر جاده ابریشم قرار گرفته که همین موضوع سبب رونق این بازار در طول تاریخ بوده است. این بازار درست در جایی بنا شده که قدیم دروازه‌های بازار، حدوداً همان دروازه‌های شهر محسوب می‌شد. نجف قلی خان دنبلی، حاکم وقت تبریز، بعد از آنکه زمین‌لرزه‌ای در سال ۱۱۹۳ هجری قمری در تبریز اتفاق افتاد، دستور بازسازی بازار را صادر کرد. بسیاری از گردشگران و جهانگردان مانند ابن بطوطه، مارکو پولو، جاکسن، اولیای چلبی، یاقوت حموی، گاسپار دروویل، الکسیس سوکتیکف، ژان شاردن، اوژن فلاندن، جان کارت‌رایت، جملی کاردی، کلاویخو، رابرت گرنت واتسن، حمدالله مستوفی و مقدسی از رونق و شکوه بازار تبریز تمجید کرده‌اند. بازار تبریز همواره در طول تاریخ بزرگترین مرکز داد و ستد مردم در تبریز بوده. حدود ۱۵۰ سال پیش، ۲۵ تا ۳۵ درصد از مراودات تجاری ایران از طریق بازار تبریز انجام می‌شد.
در میان تمام بخشهای بازار، تیمچه «مظفریه» که به نوعی شناسنامه بازار تبریز است به دوره ولیعهدی مظفرالدین شاه قاجار و ۹۶ سال قبل برمی‌گردد. قصه نام‌گذاری این تیمچه به زمان بازدید مظفرالدین‌شاه از این تیمچه مربوط می‌شود. در دوره قاجار رسم بر این بود که اگر بنای تازه ساخته‌شده مورد توجه ولیعهد وقت قرار می‌گرفت، سازنده باید آن را به او پیشکش می‌کرد. نقل است روزی مظفرالدین‌شاه به این تیمچه می‌رود و از نام آن می‌پرسد.
حاج شیخ محمد جعفر قزوینی با هوشمندی نام «مظفریه» را انتخاب می‌کند و امتیازات ویژه‌ای را برای این تیمچه به دست می‌آورد. گنبد تیمچه مظفریه، یکی از بزرگترین گنبدهای بازار تبریز است. این تیمچه را «حاج شیخ محمدجعفر امینی قزوینی» برپا کرده است. هر طبقه از این تیمچه دوطبقه‌ای ۲۶ حجره دارد و در هر کدام از این حجره‌ها فرش و قالی دست باف ایرانی حرف اول و آخر را می‌زند.
اما همین بازار که بخشهای زیادی از آن در طول سال‌ها مرمت شده، دچار آسیب‌هایی است آن هم در طبقه دوم تیمچه که کمتر کسی به آنجا می‌رود و از وضعیت آن اطلاع دارد. این بخش از بازار در واقع بنای اصلی و قدیمی تیمچه است که متأسفانه رطوبت به آن نفوذ کرده و در معرض آسیب است. مالکان حجره‌های طبقه دوم درباره رطوبت این بخش به خبرنگار مهر توضیحاتی دادند. آنها گفتند که هزینه‌ها برای مرمت تنها در بخش‌هایی انجام می‌شود که بیشتر در معرض دید است نه این بخش از بازار.
پیش از این یک این تبریز پژوه گفته بود: تیمچه مظفریه برای اجرای آئین‌های عزاداری درست شده است و طبقه دوم آن برای تماشای عزاداری استفاده می‌شد. طی این مرمت بالکن‌ها همگی حذف شده و راهرو تیمچه عقب‌تر کشیده شد و امروزه با وجود اجرا شدن آئین‌های عزاداری امکان استفاده تماشاگران از طبقه دوم وجود ندارد.
۱۳:۳۰ - ۱۴۰۳/۰۹/۱۰
نظر شما